Chợ truyền thống là trung tâm giao thương sầm uất, nhưng cũng tiềm ẩn nhiều nguy cơ cháy nổ đáng lo ngại. Đặc biệt tại TP.HCM, nơi mật độ chợ dày đặc, việc đảm bảo an toàn PCCC đang trở thành một thách thức lớn. Bài viết này sẽ đi sâu phân tích thực trạng, những khó khăn và các giải pháp hiệu quả đang được triển khai để bảo vệ tài sản và tính mạng tiểu thương cùng người dân.
Thực trạng nguy cơ cháy nổ tại chợ TP.HCM
Thành phố Hồ Chí Minh, với vai trò là trung tâm kinh tế sầm uất, sở hữu mật độ chợ và trung tâm thương mại cao nhất cả nước. Tuy nhiên, đi kèm với sự sôi động là nguy cơ cháy nổ tiềm ẩn, đặc biệt tại các chợ truyền thống. Mặc dù các quy định phòng cháy chữa cháy (PCCC) đã được ban hành, ý thức tự giác chấp hành của một bộ phận tiểu thương vẫn chưa cao, thường mang tính đối phó. Tình trạng này được minh chứng rõ nét qua đợt kiểm tra tại chợ Hạnh Thông Tây (Q.Gò Vấp) vào tháng 6 vừa qua. Ngôi chợ có lịch sử lâu đời này hiện đã xuống cấp, quầy sạp chật hẹp, lại tiếp giáp với khu dân cư và trường học, tạo nên một môi trường PCCC cực kỳ phức tạp.
Các yếu tố đáng lo ngại khác bao gồm việc sắp xếp hàng hóa lấn chiếm lối đi, giảm khoảng cách an toàn, gây khó khăn cho công tác cứu hỏa và thoát nạn. Hệ thống điện nhiều nơi chưa được đảm bảo an toàn, cùng với thói quen sử dụng nguồn nhiệt (đun nấu, thờ cúng, hút thuốc) một cách bất cẩn, đều là những "mồi lửa" tiềm tàng. Hoạt động tuyên truyền pháp luật và kiến thức PCCC cũng gặp trở ngại khi khó huy động đầy đủ tiểu thương tham gia, khiến nỗ lực phòng ngừa chưa thực sự đi vào chiều sâu.

Bức ảnh này của trang congan.com.vn ghi lại khoảnh khắc tuyên truyền kiến thức PCCC cho tiểu thương, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc trang bị kỹ năng thoát hiểm. Hình ảnh cho thấy sự tương tác tích cực, thể hiện nỗ lực của cơ quan chức năng trong việc nâng cao nhận thức cộng đồng về an toàn cháy nổ, đặc biệt tại môi trường phức tạp như chợ truyền thống.
Ảnh: congan.com.vnNỗ lực tăng cường kiểm soát và tuyên truyền PCCC
Trước thực trạng đó, Đội Chữa cháy và Cứu nạn, cứu hộ khu vực 15, thuộc Phòng Cảnh sát PCCC&CNCH Công an TPHCM, đã tăng cường các hoạt động kiểm tra và khuyến cáo. Tại chợ Hạnh Thông Tây, Ban Quản lý chợ được yêu cầu đẩy mạnh công tác tuyên truyền an toàn PCCC tới từng hộ kinh doanh. Đồng thời, việc tổ chức tự kiểm tra định kỳ được nhấn mạnh, nhằm kịp thời phát hiện và khắc phục những thiếu sót, đảm bảo các yếu tố an toàn PCCC được duy trì. Việc trang bị đầy đủ và đúng chất lượng các phương tiện, dụng cụ chữa cháy ban đầu cũng là một yêu cầu cấp thiết.

Bức ảnh này của trang congan.com.vn minh họa hoạt động phát tờ rơi và cẩm nang PCCC&CNCH, một phương pháp truyền thống nhưng hiệu quả để đưa thông tin trực tiếp đến tay tiểu thương. Điều này cho thấy sự đa dạng trong các hình thức tuyên truyền, nhằm đảm bảo mọi người đều có thể tiếp cận kiến thức cần thiết để tự bảo vệ mình và tài sản khỏi nguy cơ hỏa hoạn.
Ảnh: congan.com.vnHiệu quả từ sự phối hợp cộng đồng và cơ quan chức năng
Nhờ các buổi tuyên truyền và hướng dẫn chi tiết, nhận thức của tiểu thương về PCCC đã có những cải thiện rõ rệt. Nhiều hộ kinh doanh đã chủ động trang bị bổ sung hệ thống báo cháy tự động, thay thế hoặc sửa chữa các thiết bị PCCC xuống cấp như họng nước chữa cháy, đèn chiếu sáng sự cố. Thói quen kiểm tra định kỳ các phương tiện PCCC cũng được hình thành. Đặc biệt, việc vận hành máy bơm chữa cháy và triển khai đường vòi chữa cháy được tổ chức hàng tuần, giúp nâng cao kỹ năng thực chiến. Một tín hiệu tích cực khác là 100% tiểu thương trong chợ đã được vận động trang bị và biết cách sử dụng bình chữa cháy xách tay, cho thấy hiệu quả rõ rệt từ sự phối hợp chặt chẽ giữa lực lượng chức năng và cộng đồng kinh doanh.

Bức ảnh này của trang congan.com.vn cho thấy hoạt động thực hành chữa cháy tại chỗ, một yếu tố then chốt giúp tiểu thương làm quen với thiết bị và quy trình PCCC. Việc tổ chức trải nghiệm thực tế không chỉ nâng cao kỹ năng ứng phó mà còn xây dựng sự tự tin, biến kiến thức lý thuyết thành hành động hiệu quả khi đối mặt với tình huống khẩn cấp, giảm thiểu thiệt hại.
Ảnh: congan.com.vnBài học và khuyến nghị cho tương lai
Những vụ cháy chợ truyền thống gây thiệt hại lớn về tài sản và ảnh hưởng an ninh trật tự xã hội đã xảy ra trên cả nước thời gian qua là lời nhắc nhở đắt giá. Tại TP.HCM, nhiều chợ vẫn tiềm ẩn nguy cơ cao, có thể trở thành "con mồi" của bà hỏa bất cứ lúc nào. Thực trạng đáng lo ngại hiện nay là quầy sạp nhỏ hẹp nhưng chứa lượng hàng hóa quá tải, trong khi trang thiết bị PCCC tại chỗ lại thiếu thốn hoặc không còn sử dụng được. Để đảm bảo an toàn lâu dài, cần tiếp tục duy trì và nâng cao ý thức chủ động phòng cháy, đầu tư đúng mức vào cơ sở vật chất và trang thiết bị PCCC, đồng thời tăng cường sự giám sát và phối hợp chặt chẽ từ các cấp quản lý đến từng tiểu thương.
An toàn cháy nổ tại các chợ truyền thống không chỉ là trách nhiệm của riêng lực lượng chức năng mà còn đòi hỏi sự chủ động từ mỗi tiểu thương và ban quản lý. Chỉ khi có sự phối hợp đồng bộ, ý thức tự giác cao, chúng ta mới có thể xây dựng những khu chợ an toàn, bền vững, góp phần bảo vệ an ninh trật tự xã hội.